W związku z przypadającą 20 stycznia 2022 roku 77. rocznicą oswobodzenia m. Koła spod okupacji niemieckiej, tradycyjnie delegacje władz i mieszkańców złożyły kwiaty na Cmentarzu Wojennym. Każdego roku czczona jest pamięć poległych w walkach żołnierzy.
Nekropolia wojenna w Kole, choć obszarowo niewielka, jest ważnym lokalnym miejscem pochówku. Tu zachował się najstarszy, znany pomnik w Kole z 1835 r. Spoczywają tu także m.in. lotnicy polscy polegli w czasie lotu bojowego nad Kołem we wrześniu 1939 r. oraz przeszło 500 żołnierzy sowieckich poległych o wyzwolenie miasta i jego okolic w dniach 19-21 stycznia 1945 r. W zbiorowej kwaterze, w mogile nr 13, spoczywa m.in. poległy w walkach o wyzwolenie miasta Anatolij Kobyliański, młodziutki 19-letni żołnierz, którego opłakiwała i poszukiwała całe życie jego matka. Jego udało się znaleźć i zidentyfikować dzięki ludziom dobrej woli. Inni pozostają anonimowi. O pochówkach świadczą tylko kwatery, tablice, krzyże i ludzka pamięć.
W naszym rejonie stacjonowały rezerwowe oddziały niemieckie, które w starciu z Armią Radziecką ustąpiły z okolicy.
– Oddajemy hołd ludziom, nie ideologii komunistycznej, ludziom, którzy oddali życie za to, żeby nasze miasto było wolne. Dla mnie jako dla historyka ocena dokonań żołnierzy w dniach 19-21 stycznia 1945 roku jest jednoznaczna ze względu na fakt, iż w planach niemieckich było w ciągu 30 lat wyniszczyć Polaków, poddać nas eksterminacji, a sama przecież okupacja niemiecka była horrorem, tak więc dla mieszkańców Koła bezapelacyjnie było to wyzwolenie – powiedział burmistrz Krzysztof Witkowski.
Za profilem FB Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kole poniżej publikujemy krótką informację historyczną autorstwa Konrada Kołodziejskiego na temat walk z Niemcami w naszym mieście:
Gdy 14 stycznia1945 roku z przyczółku warecko-magnuszewskiego ruszały do operacji wiślańsko-odrzańskiej (operacja styczniowa) wojska I Frontu Białoruskiego, jego dowództwo zakładało w planach operacyjnych na głównym kierunku natarcia, wyparcie wojsk niemieckich z terenów między Warszawą a Poznaniem w ciągu 15 dni. Przebieg pierwszych dni ofensywy Armii Czerwonej zdawał się potwierdzać te założenia. Już 19 stycznia 1945 roku działająca na czele sił głównych 5 armii grupa szybka, w której skład wchodziły: 220 brygada pancerna, 89 pułk czołgów ciężkich gwardii i 1006 pułk piechoty pod dowództwem płk Charitona Jesipienki, w godzinach wieczornych osiąga przedpola Koła, próba zajęcia miasta z marszu nie powiodła się .
Koło (Warthbrucken) w niemieckich planach opracowanych latem roku 1944 przez Naczelne Dowództwo Wojsk Lądowych (OKH- Oberkommando des Heeres) stanowiło ważny punkt na linii obrony B1 (B1 stellung), o czym świadczy chociażby ilość żelbetowych konstrukcji, jakie do dziś możemy spotkać na terenie naszego miasta i najbliższych okolic (około 25). Poza żelbetowymi schronami (ringstand 58c, ringstand 69, regegelbau 668, regelbau 621) na przewidywanym kierunku natarcia na podejściu do miasta od strony wschodniej Niemcy przygotowali dwie linie okopów i rów przeciwczołgowy. W założeniach tak umocnione punkty jak Koło miały się bronić przez około 3 dni. Garnizon Koła (Warthbrucken) w obliczu szybkich postępów Armii Czerwonej w ostatniej chwili został wzmocniony przez trzy kompanie słuchaczy szkoły podoficerskiej (HUS14) z Kościana oraz znacznymi siłami Volksturmu (batalion 36/73 z Konina, batalion 36/81 z Kościana, 36/173 z Obornik). Volkssturm stanowił większość obsady wschodnich umocnień miasta.
Opis Położenie stanowisk niemieckich w Kole w dniu 20 stycznia 1945 według szkicu F.Rietmullera [w] B.Kiekenap „Szkoła Podchorążych SS w Brunszwiku z siedzibą w podpoznańskich Owińskach, wyd. Vesper, Poznań 2012,s.133.
20 stycznia o godzinie 11.30 podjęto pierwszą nieudaną próbę ataku na silnie umocnione pozycje niemieckie we wschodniej części miasta (najcięższe walki toczyły się w okolicach nieistniejącej obecnie cegielni p. Imiłkowskiego – dziś tereny przy ogródkach działkowych Relax) . Ponowiony o godzinie 12 przy silnym wsparciu artylerii i czołgów atak Rosjan doprowadził do przełamania pierwszej niemieckiej linii oporu. Równocześnie od południowego wschodu i południa przełamały niemieckie linie obrony pododdziały 64 samodzielnej brygady pancernej gwardii płk. Iwana Bojki ( 1 armia pancerna) . Niemiecki garnizon Koła uchwycony w kleszcze po kilkugodzinnej walce został rozbity. Podczas walk o Koło zginęło 132 żołnierzy radzieckich, którzy zostali pochowani na cmentarzu wojennym w Kole. Straty strony niemieckiej były nieporównywalnie wyższe i obecnie trudne do oszacowania. Skalę strat niemieckich w walkach o Koło może choćby obrazować fakt, że z 800 adeptów Szkoły Podoficerów Wehrmachtu w Kościanie (Heeres-Unteroffiziers –Schule 14 Kosten) przysłanych 19 stycznia 1945 do Koła celem wzmocnienia garnizonu Warthbrucken walki przeżyło niewielu.
Źródło: UM w Kole
Tfuuu na brzoska
Brzoska przytul się jeszcze do tego pomnika żałosna babo na pokaz która nic nie robi dla mieszkańców osiedla pozer tfuuu twoja ostatnia kadencja tylko dietę bierzesz figurancie
Wuja buja mama Hala, napisz Pan o katowni UB i dobrych komunistach
Kozmajda to chyba Wujek Chłodek
Śnij dalej 🙂 Żal mi ciebie i twoich teorii spiskowych. MK
Zachowanie Wujka w tej kadencji powala! Nie wiem czy to pisze ta sama osoba która w ubiegłej kadencji miała mądre komentarze. Jest kilka takich przypadków którym się „pogorszyło” ale nie spodziewałem się że Wujek do nich dołączy.
Co ma z tym wspólnego jakaś kadencja?
To pisze ta sama osoba, która co rok w rocznicę wyzwolenia Koła czyta podobne komentarze o komunizmie.
Co ci polegli młodzi ludzie mięli wspólnego z komunizmem.
Jaka była wiedza w latach 40 ubiegłego wieku, w totalitarnym kraju z którego nigdzie się nie wyjeżdżało i nic poza własną wioską nie widziało?
To ci dziewiętnastolatkowie są winni tego, co robił Stalin?
Przede wszystkim z własnym narodem.
Czy oni mięli taką ochotę ginąć na obcej ziemi i być zapomniani a co gorsza opluwani?
Nic mi się nie pogorszyło!
Zapominasz wujo tych Polakach, co gineli z rąk komunistycznych wyzwolicieli. Zresztą co zTy wiesz. Być może za długo żyłeś w komunie.
Czy to ci „mordercy” co leżą na kolskim Cmentarzu Wojennym???
Temat artykułu jest jednoznaczny!”77. rocznica zakończenia okupacji hitlerowskiej w Kole”.To nie jest temat o komunistycznych zbrodniach wojennych czy powojennych!!!
brawo za pamiec o zolnierzach ktorzy wyzwalali kolo
Precz z postkomuchami!
Zakończenie okupacji niemieckiej i początek okupacji dobrych komunistów. Pięknieje Nam Kolo na naszych oczach, pełno inwestycji i czynów społecznych. W końcu samorządowcy zadowoleni, kasa płynie szerokim strumieniem.
Ty jednak musisz być zdegenerowany umysłowo.
Oby Tobie się kiedyś nie przytrafiło to, co tym młodym anonimowym ludziom setki czy tysiące kilometrów od własnego kraju.
Wszystko przed Tobą, chyba że jesteś na tyle stary lub chory, iż nie podlegasz obowiązkowi poboru na wypadek wojny.
Możesz więc opluwać tych młodych anonimowych ludzi; dobrze, że jeszcze zupełnie nie zapomnianych.
Przeczytaj jeszcze raz swój prymitywny, bez ładu i składu, komentarz.
Może skłoni Cię to do podjęcia jakiejś edukacji?
Komunizm to była okupacja!!@
I przestań wujek obrażać innych. Jakim trzeba być czlowiekiem, żeby tak się do innych odnosić. Komunizm to było zło w czystej postaci, a ci zwykli żołnierze byli tylko małymi trybikami w maszynie Stalina. I to nie dzięki nim mogę teraz pisać, ale dzięki solidarności, która wyzwoliła Polskę spod komuny…
Tu nie chodzi o komunizm, tylko o młodych ludzi poległych nie z własnej woli na obcej ziemi.
Mój dziadek siedział kilka razy po wojnie zamknięty i męczony na katowni UB przy ul. Grodzkiej w Kole, podczas gdy moja babcia, jego żona, zostawała sama na głowie z czwórką małych dzieci i nie miała środków, by je wykarmić. To nie znaczy, że winni temu byli młodzi chłopcy siłą wcieleni do Armii Czerwonej przez komuchów, sługusów Stalina. Oni byli zwykłymi prostymi ludźmi, których zabrano z domów i pod lufami karabinów kazano ubierać mundur, a potem strzelać do innych i iść jako mięso armatnie na bunkry i CKM-y. Ci młodzi ludzie nie byli żadnymi komunistami! Źli byli ci, którzy nimi się wysługiwali, by zdobywać władzę, szerzyć komunizm i czynić zło! I dla mnie to jest oczywiste. To tak samo jak dziś. Putin robi zło, miesza, robi chaos na całym świecie, manipuluje, zastrasza, podwyższa ceny ropy i gazu, rozpętuje wojny, przekupuje polityków na całym świecie, przyczynia się do strachu, głodu, śmierci milionów ludzi. Czy za to odpowiada on sam czy każdy Rosjanin? Odpowiedzcie sobie sami. Pozdrawiam. Mariusz Kozajda
P. Mariuszu, można się rozczulać nad tragedią pojedynczych żołnierzy Wermachtu, którzy zostali zmuszeni przez system do walki na obcej ziemi, ale nikt nie próbuje stawiać im pomników i czcić rocznicę ich śmierci. Dlaczego więc kultywować pamięć o drugim okupancie?
Nie o tym jest artykuł, tylko o rocznicy zakończenia okupacji hitlerowskiej miasta Koła. Świętujemy, jako Kolanie, rocznicę wyjścia po 6 latach Niemców z Koła. Pozdrawiam. MK
Szmaciarzu nie będziesz nikomu pośrednio groził na tym forum, niedługo CBA może cię wyprowadzi w kajdankach. Poziom postkomuszego rynsztoka. Nikt się już nie nabierze na komusze eksklementy zawinięte w papierek. Cytując klasyka .. spiepżaj dziadu.
Proszę nie obrażać innych. Sam człowieku wystawiasz o sobie opinię, skoro nie umiesz normalnie dyskutować na poziomie inteligentnego człowieka. MK
Jak przestaniesz robić podstawowe błędy ortograficzne i poznasz znaczenie wyrazów, których używasz nie wiedząc co oznaczają, wtedy Ci odpowiem.
Faktycznie gloryfikujmy młodych dobrych i niewinnych komunistów którzy wyzwalali Koło spod okupacji młodych niewinnych nazistów.
A przypominać Nam o tym będą postkomuniści przefarbowani w tęczowe flagi i walczący o Wolne Sądy.
Panie Kozajda w dobie internetu nikt już w takie bajki nie uwierzy.
W dobie internetu ludzie wierzą w takie brednie, że włosy się jeżą. Nie mamy o czym dyskutować, skoro człowiek nie jest dla Pani/Pana żadną wartością, a liczy się tylko polityka. MK
Widzę że młodzi niewinni naziści i młodzi niewinni komuniści są dla Pana wartością, może zrobi Pan osobny artykuł o dobrych nazistach vs młodych komunistach gloryfikowanych przez obecnych włodarzy ?
Wróć do szkoły, naucz się czytać ze zrozumieniem. MK
I to ma być odpowiedź do mojego komentarza, proszę się merytorycznie do niego odnieść a nie ucinać niewygodny temat. Wszyscy zdajemy sobie sprawę że komunizm był zbrodniczym reżimem i mam nadzieję że nikt nie pozwoli na kontynuację władzy przez przefarbowanych postkomunistów, również Pana kolegów z powyższych zdjęć.
To może wymordować wszystkich urodzonych przed 1989 r.?
Potrzebujesz nr do psychologa?
Nie potrzeba mordować, zresztą skąd taki pomysł, robił to Wujek na Żołnierzach Wyklętych razem z Baumanem ?
Wystarczy nie głosować na postkomunistów, czerwonym pająkom PIS odebrał wysokie emerytury. Wystarczy poczekać a czerwona zaraza sama się wypleni, co zresztą dzieje się na Naszych oczach.