W środę (5 września 2018) na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem odbyły się uroczystości upamiętniające ofiary pomordowane w latach 1941-1945. Mszy św. przewodniczył biskup włocławski Wiesław Alojzy Mering. Współorganizatorami wydarzenia był Burmistrz Miasta i Gminy Dąbie Tomasz Ludwicki oraz Wójt Gminy Grzegorzew Bożena Dominiak, a także Powiat Kolski i Starosta Kolski Wieńczysław Oblizajek.

Uroczystości w Lesie Rzuchowskim odbywają się od 2007 r. Rozpoczyna je Msza św. polowa sprawowana w południe przez ordynariusza diecezji włocławskiej. W tym roku homilię wygłosił ks. dr Marek Raszewski – biblista i znawca kultury żydowskiego. W Mszy św. uczestniczyło wielu kapłanów z parafii naszego miasta i różnych stron diecezji. Obecne były siostry zakonne (Urszulanki z Sieradza, Orionistki z Koła i Siostry Wspólnej Pracy z Włocławka) i alumni Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Oprawę liturgiczną uroczystości przygotowała parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Kole – poszczególne funkcje wykonywali farni ministranci, a oprawę muzyczną zapewnił Chór Farny „Lutnia” pod dyrekcją Jana Kordylewskiego.

W uroczystościach wzięło udział liczne grono delegatów i gości: w imieniu Ambasadora Republiki Czeskiej dr Ivana Jestřába obecny był Zastępca Ambasadora Republiki Czeskiej Jiří Kyrian, w imieniu Ambasadora Republiki Austrii dr Wernera Almhofera obecni byli przedstawiciele Ambasady pani Aleksandra Radziwoń i Alexander Pasz, w imieniu Posła na Sejm RP Leszka Galemby obecny był Grzegorz Fiałkowski, a w imieniu najwyższych władz samorządowych obecny był Wojciech Jankowiak – Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego. W uroczystości wzięła też udział Anna Ziółkowska – Dyrektor Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem oraz Pracownicy Muzeum, a także przedstawiciele Gminy Żydowskiej z Łodzi i Poznania. Byli też przedstawiciele samorządów z terenu powiatu kolskiego – w tym także delegacja z Urzędu Miejskiego w Kole – i innych miejscowości, z których pochodziły ofiary Kulmhofu. Dużą część obecnych stanowiła młodzież z lokalnych szkół, strażacy z OSP, delegacje stowarzyszeń, instytucji, a nawet myśliwych.

Na zakończenie Mszy św. ks. Grzegorz Grochowski – proboszcz miejscowej parafii Narodzenia NMP w Chełmnie nad Nerem, odczytał list z Izraela od rodziny Mordechaja Podchlebnika – jedynego ocalałego kolanina, który trafił do tego niemieckiego obozu.

Po Eucharystii nastąpił przemarsz do ściany pamięci usytuowanej w głębi lasu. Tam przedstawiciel żydowskiej gminy wyznaniowej z Łodzi odmówił modlitwę za zmarłych, a delegacje złożyły wiązanki kwiatów.

Niemiecki obóz zagłady Kulmhof funkcjonował od 8 grudnia 1941 r. jako pierwszy na ziemiach polskich. Jego pierwszymi ofiarami byli nasi najbliżsi sąsiedzi – mieszkańcy Koła wyznania mojżeszowego, których w ciągu pierwszych pięciu dni funkcjonowania obozu zginęło 3 500. Do stycznia 1945 r. Niemcy wymordowali tutaj łącznie około 200 tysięcy ludzi – Żydów, Polaków, Rosjan, Romów oraz dzieci z Czech.

Tekst: Marcin Nowacki
Foto i wideo: Mariusz Kozajda