W Muzeum Technik Ceramicznych w Kole trwa ekspozycja „Wypędzeni 1939…” przygotowana przez Związek Miast Polskich we współpracy z Wielkopolskim Muzeum Niepodległości. Upamiętnia deportacje i wysiedlenia obywateli polskich z ziem wcielonych do III Rzeszy, które również objęły wiele gospodarstw i całych miejscowości z terenu powiatu kolskiego. Projekt realizowany przez muzeum wraz z wystawą zawiera także działania edukacyjne m. in. lekcje oraz warsztaty skierowane do młodzieży prowadzone przez placówkę. W ich ramach ostatnio przekazano szkołom otrzymane od kuratora wystawy dr. Jacka Kubiaka materiały multimedialne – „Warthegau. Jasnowłosa prowincja”, wspierające samodzielne pogłębianie wiedzy o realiach okupacji niemieckiej na terenach wcielonych do III Rzeszy oraz samych wysiedleniach.

Deportacje z ziem wcielonych do III Rzeszy, m. in. z Kraju Warty, rozpoczęte jesienią 1939 r., to bowiem zapomniany rozdział historii niemieckiej okupacji. Mało kto wie także, że były one również oprócz agresji ZSRR z 17 września 1939 r. efektem współpracy Berlina i Moskwy. Bez ścisłego, sojuszniczego współdziałania Niemiec i ZSRR deportacje obywateli polskich i napływ Niemców ze Wschodu m.in. Niemców bałtyckich, wołyńskich i z Besarabii nie mógłby się w ogóle odbyć. Pakt Hitler – Stalin był przyczyną zdarzeń prowadzących do tragedii setek tysięcy deportowanych obywateli polskich. Wysiedlenia dotknęły około półtora miliona mieszkańców tzw. Kraju Warty i wraz z masowymi egzekucjami były pierwszym ogniwem zbrodni niemieckich w Polsce, które znalazły potem swą kulminację w obozach zagłady. Zważywszy na skalę i znaczenie tych wypędzeń, nie zapisały się one należycie w zbiorowej pamięci o II wojnie światowej, w której centralne miejsce zajmuje Zagłada Żydów, konspiracja i okupacja w Generalnym Gubernatorstwie oraz hekatomba Kresów wschodnich. Kolskie muzeum podejmując się organizacji wystawy i związanego z nią programu edukacyjnego chce, by historia tych wysiedleń była obecna w świadomości dzisiejszych Polaków, a zwłaszcza młodego pokolenia. Dlatego oprócz kilkuset fotografii i dokumentów na wielkoformatowych planszach samej wystawy, oferuje również projekcje filmowe, warsztaty dla młodzieży, spotkania dyskusyjne. Natomiast wśród seniorów poszukuje świadków historii oraz dokumentów i zdjęć pozwalających na uzupełnienie ekspozycji o prezentację historii wysiedleń na Ziemi Kolskiej.

Źródło: MTC w Kole