W kolskim Muzeum Technik Ceramicznych do 10 listopada można oglądać wystawę powstałą z inicjatywy Związku Miast Polskich, przy współpracy z Wielkopolskim Muzeum Niepodległości pt. „Wypędzeni 1939…”, której autorami są: Jacek Kubiak, Małgorzata Schmidt oraz Janusz Zemer. To wyjątkowa okazja, by zapoznać się z tragicznymi losami 1,5 miliona wypędzonych ze swoich domu Polaków w pierwszym roku okupacji niemieckiej. Gościem wernisażu był poseł Leszek Galemba, a Jadwiga Lewandowska z Koła opowiadała o losach swojej wypędzonej rodziny.

Deportacje z ziem wcielonych do III Rzeszy, m. in. z Kraju Warty, rozpoczęte jesienią 1939 r., to zapomniany rozdział historii niemieckiej okupacji. Mało kto wie także, że były one również oprócz agresji ZSRR z 17 września 1939 r. efektem współpracy Berlina i Moskwy. Bez ścisłego, sojuszniczego współdziałania Niemiec i ZSRR deportacje obywateli polskich i napływ Niemców ze Wschodu m.in. Niemców bałtyckich, wołyńskich i z Besarabii nie mógłby się w ogóle odbyć. Pakt Hitler – Stalin był przyczyną zdarzeń prowadzących do tragedii setek tysięcy deportowanych obywateli polskich. Wysiedlenia dotknęły około półtora miliona mieszkańców tzw. Kraju Warty i wraz z masowymi egzekucjami były pierwszym ogniwem zbrodni niemieckich w Polsce, które znalazły potem swą kulminację w obozach zagłady.

Prezentowana wystawa składa się z plansz wielkoformatowych, obejmujących około 500 fotografii na których ukazano utrwalone na kliszy fotograficznej liczne akty związane z deportacją ludności polskich miast i miasteczek. Na terenie powiatu kolskiego wysiedlano całe miejscowości. Zważywszy na skalę i znaczenie tych wypędzeń, nie zapisały się one należycie w zbiorowej pamięci o II wojnie światowej, w której centralne miejsce zajmuje Zagłada Żydów, konspiracja i okupacja  w Generalnym Gubernatorstwie oraz hekatomba Kresów wschodnich.

W czwartek, 21 września br., w siedzibie Muzeum odbył się wernisaż wystawy, podczas którego jej autor i kurator Jacek Kubiak opowiedział o swoim dziele. O historii swojej wypędzonej rodziny opowiadała także Jadwiga Lewandowska z Koła (na zdjęciu wyżej).

ZACHĘCAMY DO OBEJRZENIA KRÓTKIEGO NAGRANIA WIDEO Z OTWARCIA WYSTAWY:

Ekspozycja powstała z inicjatywy Związku Miast Polskich, Fundacji Konrada Adenauera oraz Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości przy współpracy Województwa Wielkopolskiego, Miasta Poznań oraz Fundacji Współpracy Polsko Niemieckiej.

Ta wyjątkowa prezentacja to projekt otwarty – przez cały czas zbierane są kolejne dokumenty i fotografie, upamiętniające tamte lata. Dodatkowo w każdym z miast, w którym wystawa jest pokazywana, do poszukiwań śladów tych wydarzeń zachęcana jest młodzież szkolna, przedstawiciele lokalnych stowarzyszeń i mediów. W naszym mieście wystawa będzie gościć do 10 listopada 2017 r.

Zaistnienie w Kole ekspozycji jest możliwe dzięki włączeniu się jako współorganizatorów: Urzędu Miejskiego w Kole i Starostwa Powiatowego w Kole. Dodatkowo Burmistrz Miasta Koła i Starosta Powiatu Kolskiego objęli ją Patronatem Honorowym.

Dotychczas wystawa była prezentowana w blisko 30. miastach Polski, a we wrześniu 2016 roku niemieckojęzyczna wersja wystawy – wspólne przedsięwzięcie Związku Miast Polskich oraz Instytutu Pamięci Narodowej – miała swoje otwarcie w siedzibie Fundacji Adenauera w Berlinie.

Źródło: MTC w Kole
Nagranie wideo: M. Kozajda