W ostatnich dniach w najstarszej części Koła wyburzono kolejne zabytki. Zniknął bardzo charakterystyczny klasycystyczny budynek ze stylową bramą wjazdową stanowiący oficynę najokazalszej kamienicy na Starym Rynku, spalonej w wyniku wielkiego pożaru przed 2 laty. Los samej kamienicy nadal jest nierozstrzygnięty. Na kolskiej Starówce powoli znikają kolejne historyczne budynki. Zostają po nich jedynie świecące pustkami, smutne place… Z okien swoich biur spokojnie przyglądają się temu przedstawiciele kolskich władz.

Już pierwszy rzut oka na Stary Rynek w Kole ujawnia przykrą prawdę – po latach starań o odrodzenie tej części miasta, po odbudowie Ratusza Miejskiego, renowacji kościołów, teraz następuje regres, jest coraz gorzej. I niestety wcale nie zmienia faktu to, że władze miasta, a więc burmistrz, radni miejscy, a nawet urzędnicy, mają tu swoje siedziby. Przecież codziennie patrzą z okien swoich biur  i widzą postępujący upadek najstarszej części Koła! Czyżby aż tak przyzwyczaili się do tego fatalnego widoku, że już nawet ich to nie rusza? To przykre.

Bardzo częste pożary na kolskiej Starówce w ostatnich kilku latach to już przykra norma. To po prostu wynik coraz większego zaniedbania tej części miasta. Mamy najbardziej zaniedbaną Starówkę w całej Wielkopolsce, a może i w kraju! Stare kamienice są w tragicznym stanie technicznym – zarówno te komunalne, jak również coraz częściej prywatne. Postępujące szybko ubożenie miasta powoduje, że nawet indywidualni właściciele budynków nie chcą w nie inwestować dużych pieniędzy obawiając się, że nie zwróci się to im w żaden sposób.

Kilka pożarów, podobno przypadkowych, strawiło w ciągu ostatnich kilku lat piękne, zabytkowe kamienice w samym sercu Starówki. Wpierw spaliła się mała kamieniczka z tyłu Ratusza, a potem wielkie kamienice i stary parterowy dom tuż przed jego frontem.  W jednym i tym samym miejscu pożary wybuchały aż trzykrotnie w bardzo krótkim czasie! Potem spalone domy zostały wyburzone i mimo, że czas upływa, place stoją puste, niezagospodarowane. Kolejna okazała kamienica przy uliczce prowadzącej od Ratusza do Fary, została wyburzona przez prywatnego właściciela. Na przeciwległej pierzei od 20 lat stoi odbudowana po rozbiórce i niewykończona XIX-wieczna kamieniczka. I nikogo to nie wzrusza. Marazm trwa… Budynki się walą, nie spełniają już żadnych wymogów bezpieczeństwa. Tymczasem miasto zamiast robić remonty buduje coraz więcej i więcej kolejnych placów zabaw… Gdzie logika?

OBEJRZYJ FILMIK Z POŻARU NA STARYM RYNKU:

Dwa lata temu ogromny pożar strawił największą na kolskim Rynku przedwojenną kamienicę, w której kiedyś świetnie funkcjonował hotel miejski i restauracja „Ratuszowa”. Po wojnie jakiś czas istniały tu pracownie plastyczne Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Kole. Ale potem przez wiele lat wszystko stało puste i niszczało. W potężnym budynku mieszkały jedynie trzy rodziny, zakwaterowane tam jeszcze przez miasto na zasadach komunalnych. Prywatni właściciele kamienicy  chcieli przeprowadzić remont generalny budynku i w związku z tym wielokrotnie prosili władze Koła, by zabrały tych narzuconych im niegdyś lokatorów do innych lokali komunalnych. Niestety, bezskutecznie. Jak się skończyło, to wiemy – wielki, spektakularny pożar strawił cały drewniany dach kamienicy oraz nadpalił jej stropy. Gaszenie trwało całą noc, aż 6 godzin.

Po pożarze kilkakrotnie odbyły się spotkania poświęcone przyszłości kamienicy na rogu Starego Rynku i ul. Jasnej.  Brali w nich udział m.in..:  przedstawiciel właścicieli, Konserwator Zabytków spod Konina, władze miasta i powiatu, przedstawiciele Nadzoru Budowlanego oraz Straży Pożarnej.

Jak podkreśla Wojciech Ciszyński – Konserwator Zabytków z Konina, nie ma mowy, aby główna kamienica została rozebrana. – To bardzo cenny i piękny obiekt wpisany do Rejestru Zabytków i wszystkim nam na nim zależy – dodaje – Z uwagi na realne zagrożenie, choćby dla niesfornej młodzieży, która wchodziła na plac i do budynków, zgodziliśmy się na rozbiórkę tylnych oficyn kamienicy na rogu ulic Jasnej i Kajki, gdzie pojawiły się duże pęknięcia murów. Niedawno przeprowadziliśmy też kolejną wizję lokalną, kontrolę, i po niej jest wydany nakaz przeprowadzenia prac zabezpieczających cały teren posesji.

Po wyburzonych oficynach spalonej kamienicy znów pozostały kolejne puste, smutne place. A sama kamienica na rogu Rynku i Jasnej jest coraz większym problemem i zagrożeniem. Jak na razie spadkobiercy dawnych, przedwojennych właścicieli zabytku nie chcą jej remontować, a próbują ją tylko sprzedać. Ale kto kupi 3-piętrową kolubrynę przy coraz większej biedzie toczącej nasze miasto? I tak niszczeje i zamiera kolejny fragment starego Koła.

– Były już cztery postępowania w sprawie tej kamienicy – mówi Inspektor Małgorzata Janiak z Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Kole – Zapadła w końcu decyzja nakazująca odbudowę zabytku, ale właściciele ją zaskarżyli. Organ wyższy podtrzymał decyzję, ale spadkobiercy nadal podważali zasadność odbudowy. Sprawa w końcu trafiła do Generalnego Inspektora Nadzoru Budowlanego, który również podtrzymał w mocy decyzję o remoncie kamienicy. Jednak właściciele po raz kolejny się od tego odwołali do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, gdzie obecnie trwa postępowanie.

Jak widać prywatni właściciele nie są skłonni inwestować w swoje domy, a nawet przedłużają sprawę w nieskończoność. Ale ta kamienica to tylko jeden przykład z brzegu. Takich jest tu wiele – prywatnych i komunalnych. I coraz więcej jest pustych placów na Starówce. Rozbiera się je, wyburza się chętnie i szybko, a budować już potem nie ma komu!

Nasuwa się pytanie – czemu władze innych miast potrafią należycie dbać o swoje starówki, o swoje zabytki, a w Kole stwarza to rządzącym tak poważne problemy? Jeśli ktoś nie wierzy, warto by wybrał się np. do sąsiedniego Turku czy Konina, albo nawet do dalszego Kutna. Wszędzie Rynki są bardzo zadbane, tętniące życiem. Nawet w maleńkich miasteczkach, dużo mniejszych od Koła.
Co u nas trzeba zmienić, by Koło zaczęło się zmieniać?

Tekst i foto: MARIUSZ KOZAJDA