W tym roku obchodzimy rocznicę 650.lecia założenia naszego miasta. O przywileju lokacyjnym miasta Koła opowiada dr Krzysztof Witkowski – dyrektor Muzeum Technik Ceramicznych.
Dokument lokacyjny miasta Koła nadający osadzie prawo miejskie został wystawiony przez Kazimierza Wielkiego w Dobczycach w dniu 18 lipca 1362 roku. Miejsce wystawienia dokumentu ustalił prof. Antoni Gąsiorowski w 1998 roku. Do tego czasu uznawano w literaturze za miejsce wystawienia raczej miejscowość Daleszyce k. Kielc. Odbiorcą dyplomu był Henryk z Warty, który miał założyć nowe miasto na miejscu istniejącej już osady.
– Średniowieczni zasadźcy to swego rodzaju przedsiębiorcy, inwestujący w zakładanie nowych ośrodków, czerpiąc z tego określone korzyści. Wysokość dochodów zależała w dużym stopniu od operatywności nowego wójta w przeprowadzeniu faktycznej lokacji miasta. Był to proces skomplikowany, polegający na wyznaczeniu działek gruntu dla mieszczan, zorganizowaniu handlu, tworzeniu instytucji i sprowadzaniu osadników – wyjaśnia dr Krzysztof Witkowski.
Dokument księżnej Anny Sochaczewskiej z 1477 roku potwierdzający lokację miasta Koła. Ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie
Niestety oryginał dokumentu, wydanego przez ostatniego Piasta na polskim tronie, nie zachował się. Spalił się on już przed 1502 rokiem. Jego treść znamy obecnie z dwóch źródeł. Pierwszym, i wcześniejszym, jest dokument ówczesnej właścicielki Koła i starostwa kolskiego, księżnej Anny sochaczewskiej z 22 września 1477 roku. Na prośbę mieszczanina kolskiego Marcina Ostrka potwierdza przywilej lokacyjny wydany niegdyś przez Kazimierza Wielkiego. Mieszczanin ów był człowiekiem majętnym, albowiem to on był m.in. darczyńcą pozłacanego kielicha dla kolskiego klasztoru OO. Bernardynów. Drugi tekst zawarty jest w Metryce Koronnej i jest to potwierdzenie przywileju wystawione na prośbę Rady Miejskiej w Kole przez króla Jana Olbrachta. Ten drugi tekst stał się podstawą do wydania naszego dokumentu drukiem w Kodeksie Dyplomatycznym Wielkopolski.
– Już dziś serdecznie zapraszamy wszystkich na sesję popularnonaukową, tematycznie związaną z najdawniejszymi dziejami miasta, która odbędzie się w dniu 20 września br. w Sali Sesyjnej Ratusza Miejskiego – mówi dyrektor dr K. Witkowski.